Hoe het economisch perspectief van Lelystad nog florissanter is geworden

19 december 2018

In het eerste rapport uit 2011 schrijft Tordoir over de langetermijnkansen op het gebied van logistiek en consumentendiensten die er liggen voor Lelystad in een tijd dat de economie in een diepe crisis zat. De crisis ligt inmiddels achter ons en is dat ook merkbaar voor de new town. Hoe gaat het nu met Lelystad, waar liggen de uitdagingen en in hoeverre lost de stad haar belofte in? We kijken terug aan de hand van citaten uit de rapporten.

De investeringen waren het afgelopen decennium niet omvangrijk omdat de conjunctuur tegenzat en de woningmarkt, een belangrijk vliegwiel, in Flevoland vastliep.

Voor het belangrijkste verschil tussen de twee rapporten hoeft Tordoir niet lang na te denken: conjunctuur. "Het oude rapport is gemaakt in een tijd dat de Nederlandse economie in een crisis zat en Lelystad voelde dat extra hard. De woningmarkt in Lelystad zat ontzettend tegen in 2011", zegt Tordoir. "Voor de rest zit er niet zoveel verschil tussen beide rapporten, omdat ik structurele trends behandel die crisisoverstijgend zijn."

Tordoirs advies in 2011 was dan ook glashelder: "Wees bedacht dat de ontwikkelingen in de toekomst aantrekken en zorg dat je klaar bent en snel kunt handelen. Nu zeven jaar later merk je dat Lelystad echt klaar staat, Inditex is binnengehaald, de haven is al deels operatief en de ontwikkeling van de luchthaven is in een stroomversnelling gekomen."

"Op korte termijn verdient een
multimodale terminalontwikkeling
op het Flevokustterrein prioriteit."

In het rapport uit 2011 wordt echter ook gerept over realisme en de schaarse middelen voor publieke financiering. In dat licht bezien, zag Tordoir de ontwikkeling van Flevokust Haven als een langetermijnproject. "Dat is zeer positief beoordeeld en aangestipt als dé belangrijke ontwikkeling voor de regio. De haven ligt op strategische goederenroutes, maar het tempo waarop het is ontwikkeld, heeft me positief verrast. Binnen zeven jaar. Dat zie je zelden. Het is typerend voor Lelystad. De stad pakt snel kansen. Het is een begin, maar de containerterminal is een asset die de logistieke sector in Lelystad geen windeieren zal leggen. En met de ontwikkeling van het binnendijkse bedrijventerrein denkt de gemeente zelfs al 20-30 jaar vooruit."

"De opening van Lelystad Airport is een
van de belangrijkste voorwaarden voor de
positieve economisch toekomst die in dit
rapport wordt geschetst."

De ontwikkeling van de luchthaven was in het oude rapport nog maar een klein onderdeel van het rapport van Tordoir. Het rapport omschrijft de komst van de haven met enige mitsen en maren. Zeven jaar later is er volop landelijke aandacht voor Lelystad Airport.  "Dat is er enorm snel bijgekomen", zegt Tordoir.

"In het huidige rapport geef ik ook veel meer aandacht aan de economische kansen met verschillende groeiscenario’s. Een hoog groeiscenario ligt voor de hand en dat gaat naar verwachting gepaard met 3.000 arbeidsplaatsen. Allemaal werkgelegenheid direct en indirect verbonden met de luchthaven, zoals grondpersoneel, voorzieningen en bagageafdelingen. De banen in de sfeer van leisure zijn daar zelfs nog niet bij opgeteld. Slim is ook dat er een professionele club is opgericht om het bedrijventerrein (red, Lelystad Airport Businesspark) naast het vliegveld in de markt te zetten. Het binnenhalen van logistieke gigant Inditex is daar een direct resultaat van."

"Naast scholing voor jonge mensen is om- en
bijscholing van volwassenen essentieel om
die participatie te laten stijgen."

De stad had altijd een relatie laag opgeleide beroepsbevolking. Het aandeel van mensen met weinig opleiding in de stedelijke beroepsbevolking neemt echter al jaren sterker af dan landelijk het geval is. "Wat veel mensen niet weten is dat de instroom van hoogopgeleiden hoger is dan de uitstroom. Dat is iets wat veel mensen vaak verrast. Er komen veel ondernemende mensen naar Lelystad. Toch moet Lelystad zeker wel hard werken aan arbeidsparticipatie."

"Versterking van de arbeidsparticipatie en aansluiting tussen vraag en aanbod in de arbeidsmarkt begint bij goede scholing", zegt Tordoir. "Het is een trend om dependances van universiteiten aan te trekken, daar ligt een kans voor Lelystad. Denk aan een luchtvaartacademie bijvoorbeeld. Het lastige met dependances is dat het draagvlak in het begin klein is en ze dus lastig van de grond komen. Dat moet iets zijn dat wordt ontwikkeld in combinatie met het bedrijfsleven, die moeten aangeven waar behoefte aan is qua scholing."

"De positie van de stad is gekanteld
en de kanteling zet door."

"Flevoland heeft een suffe naam. Dat gaat echt kantelen. Het is een heel strategisch gebied in Nederland. Het ligt tussen de economische kerngebieden Amsterdam, Amersfoort, Zwolle en Almere. Veel van die gebieden hebben ruimtegebrek, dat heeft Lelystad zeker niet. De stad komt steeds centraler te liggen en het is een gebied in een metropool waar je de ruimte hebt om de modernste gebieden van de toekomst te maken. Profiteer van de maakbaarheid die je hebt."

"De potentie van de kustzone wordt onderbenut
en heeft behoefte aan synergie."

Tot slot zegt Tordoir dat de stad zich vooral moet specialiseren: "De grote kansen voor Lelystad, geconstateerd in beide rapporten, liggen op het gebied van logistiek en gespecialiseerde consumentendiensten zoals BataviaStad Fashion Outlet, de Oostvaardersplassen en de aanleg van de Marker Wadden. De dynamiek zit aan de randen van de stad en de kust is een selling point dat baat heeft bij de toeristen die straks op de luchthaven landen. Maar vergeet ook niet dat het centrum ook veel interessanter is geworden door de aanleg van de Hanzelijn. De knoopwaarde is een stuk hoger geworden en de huizenprijzen stijgen. Het is een interessante markt om in te stappen als investeerder. Vooruitzien is regeren en dat vereist daadkracht bij bestuurders. Met de ontwikkeling van de haven en de luchthaven tonen ze dat dat wel goed zit", aldus Tordoir.