"We kijken naar knooppunten als verdeelstations"

14 februari 2018

Nederland sorteert voor op de grote verschuivingen in het mondiale en Europese economische krachtenveld en de bijbehorende logistieke stromen. Daarbij gaat de meeste aandacht naar de logistieke corridors Oost en Zuidoost, horen we van Mark Frequin, directeur-generaal Bereikbaarheid bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Omdat die onderdeel uitmaken van de belangrijkste Europese vervoersslagaders en van groot belang zijn voor de Nederlandse economie.

‘Het optimaal en duurzaam organiseren van goederenvervoer zal de komende decennia een van de belangrijkste vraagstukken zijn voor zowel het logistieke en verladende bedrijfsleven als voor de overheden op de verschil lende schaalniveaus’, lezen we als verantwoording bij het MIRT onderzoek goederenvervoercorridors Oost en Zuidoost. Deze coproductie van het Rijk, de provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant, Limburg, de Topsector Logistiek en Havenbedrijf Rotterdam moeten we zien als een ‘richtinggevend kompas’ voor de verdere ontwikkeling van de twee vitale economische aders van Nederland. De samenwerkende partners leggen hiermee een gezamenlijke visie neer en doen aanbevelingen voor concrete acties.

Twee hoofdcorridors

Mark Frequin benadrukt dat het hoofddoel is om ‘Nederland zo goed mogelijk te positioneren in het Europese logistieke en vervoerssysteem, met name door te investeren in de knooppunten.’ De twee hoofdcorridors zijn daarbij dragend. ‘Dat gaat zeker niet alleen over het spoor en de weg, ook zijn we bezig om te kijken welke containerhavens aan het binnenwater een goede positie hebben’, aldus Frequin. Alle modaliteiten zijn nodig om de groei van het goederenvervoer op te vangen en om de corridors zo optimaal en duurzaam mogelijk te benutten. Meest kansrijk zijn de multimodale knooppunten, stelt Frequin vast.

‘We hebben een goed en wijd vertakt vervoersnetwerk met relatief veel binnenvaart, dus zijn die knooppunten er. De voornaamste prioriteit ligt bij het positioneren van de Rotterdamse haven en Amsterdam met Schiphol. Maar we benoemen in de MIRT-studie ook andere knooppunten langs de twee hoofdcorridors.’ Een van de adviezen is om gezamenlijke focus van de overheden en het bedrijfsleven op investeringen bij de ‘bovengemiddelde’ knooppunten als Tiel en Nijmegen aan de oost-corridor en Moerdijk, Tilburg, Venlo en Sittard-Geleen/Stein aan de zuidoost-corridor.

Keuzes maken

Natuurlijk liggen er ook kansen voor andere knooppunten, buiten de corridors, zegt Frequin. Hij weet van de ambities van bijvoorbeeld de provincie Flevoland en gemeente Lelystad om met Flevokust Haven een grotere rol te kunnen spelen en de regionale economie daarmee een impuls te geven. ‘We kijken naar knooppunten als verdeelstations, waarbij iedere regio weer een eigen karakteristiek heeft: om welke producten het gaat, welke combinatie van vervoersmogelijkheden er ligt. Ook van belang is hoe die regio zich economisch profileert. Juist vanwege de toegevoegde waarde aan economische activiteiten willen veel steden en regio’s zo’n knooppuntrol vervullen. Daar gaan wij niet over, wel over de vraag welke knooppunten meer faciliteiten krijgen dan de andere.’ De focus ligt daarbij op de corridors Oost en Zuidoost, maar ook andere corridors bieden kansen. ‘Flevokust Haven is interessant met het oog op filedrukverlaging in de Metropoolregio Amsterdam. De verkeersdruk blijft toenemen en wij verwachten dat veel lading vanaf vrachtwagens over wordt gezet op de binnenvaart richting Rotterdam. Het is een van de redenen waarom het programma Beter Benutten ook financieel bijdraagt aan de ontwikkeling van Flevokust Haven.’

Schoner en groener

De kabinetsplannen wijzen in de richting van verdere verduurzaming van het transport. Het MIRT onderzoek ziet een ‘aanzienlijke potentie’ van ruim 30 miljoen ton aan continentale lading die kosteneffectief is over te hevelen van weg naar spoor en binnenvaart. ‘Wij propageren dat transport in z’n geheel schoner en groener wordt’, geeft Frequin aan. ‘Spoortransport is nu duurzamer dan binnenvaart- en wegtransport. Maar staar je niet blind op hoe de situatie nu is. We zien al verduurzaming van het wegtransport. Met de aangekondigde kilometerheffing zal dat sneller gaan. Kortom, er zijn verschillende knopjes waar we aan kunnen draaien. Dat doen we samen met de andere overheden en de Topsector Logistiek.’